Charakterystyka rodzaju Cattleya
Cattleya mają pseudobulwy w kształcie wrzeciona ze znajdującymi się na szczycie jednym lub dwoma grubymi liśćmi. Cattleya z jednym liściem na pseudobulwach nazywane są ‘jednolistnymi’, podczas gdy te z dwoma liśćmi na pseudobulwach ‘dwulistnymi’.
Występują Cattleya różnych rozmiarów, począwszy od kompaktowych Cattleya mniejszych niż 20 cm do roślin większych niż metr wysokości. Kwiaty posiadają wargę (labellum) w kształcie trąbki charakterystycznej dla tego rodzaju. Liczba kwiatów na łodydze i wielkość kwiatów jest bardzo zmienna w zależności od gatunku. Storczyki tego rodzaju mają duże kwiaty (np. Cattleya labiata), a ich ilość na pędzie jest zróżnicowana od jednego do kilku. Występują też gatunki wielokwiatowe o drobnych kwiatach np. Cat. aurantiaca.
Zapotrzebowanie na światło
Cattleya preferują jasne światło. Od listopada do marca: 4- 6 godzin bezpośredniego światła słonecznego. Od kwietnia do października, gdy temperatury w nocy nie spadają poniżej 15 stopni C. należy wystawić rośliny na zewnątrz. Należy też unikać bezpośredniego słońca między 11 a 15 godziną, które może poparzyć liście, starając się zapewnić roślinom możliwie maksymalne, ale przefiltrowane światło słoneczne.
Liście mogą być letnie w dotyku, ale nigdy gorące.
Podlewanie
Należy obficie podlewać, gdy roślina rośnie : podłoże nie powinno całkowicie wyschnąć między podlewaniem, ale nigdy nie powinno być rozmoczone.
Zdecydowanie rzadziej polewamy w okresie spowolnienia wegetacji (spoczynku) - podłoże między podlewaniem winno całkowicie wyschnąć
Nadmierne podlewanie w tym czasie, doprowadzi do śmierci rośliny.
Temperatury
Hybrydy zakupione w sklepach ogrodniczych są ogólnie storczykami umiarkowano-ciepłymi: idealne temperatury to 25 -29 stopni Celsjusza w ciągu dnia i 13-15 stopni Celsjusza w nocy.
Nawóz
Cattleya mają umiarkowane zapotrzebowanie na nawóz, a ich korzenie mogą zostać uszkodzone przez nadmierne stężenia nawozów. Gdy roślina aktywnie wzrasta (rozwój liści, korzeni i kwiatów), podlewamy za każdym razem z nawozem dla roślin zielonych w ¼ zalecanej dawki. Nie nawozimy, gdy storczyk nie rośnie.
Przesadzanie
Przesadzać należy w przypadku zbyt małej doniczki, lub w przypadku rozłożonego podłoża, które zachowuje zbyt długo wilgotność. Przesadzamy tylko w momencie pojawienia się nowych korzeni. Na to winno się zwracać szczególną uwagę.
Należy wybrać doniczkę o rozmiarze zapewniającym dwuletni rozwój rośliny (2- 4 cm większą od starej doniczki).
Cattleya lubią dobrze zdrenowane podłoże, na przykład średniej granulacji korę sosnową. Jeśli opanuje się dobrze zasadę podlewania można dodać 20-30% posiekanego mchu sphagnum lub torfu jasnego o ph dostosowanego dla lepszego wzrostu.
Większość hybryd, a także niektóre Cattleya botaniczne dobrze 'czują się' w uprawie hydroponicznej.
Inicjacja kwitnienia
Do zainicjowania kwitnienia wymagana jest różnica temperatur o 8-14 stopni pomiędzy dniem i nocą. Często osiąganie tych różnic sprzyja słońce nagrzewając miejscowo rośliny w ciągu dnia. Natomiast winno się unikać zmiennych temperatur, gdy tworzą się pąki kwiatowe.
U Cattleya drugiego typu (fotoperiodycznych krótkiego dnia) należy ograniczać nocne sztuczne oświetlenie (jeżeli ma miejsce) i przestrzegać zasad uprawy w okresie spoczynku poprzedzającego kwitnienie, dotyczy to podlewania jak i nawożenia. Pozostawia się zatem do wyschnięcia podłoże między dwoma podlewaniami podlewając tylko tak często, aby uniknąć zbytniego zmarszczenia się pseudobulw. Nie należy zwiększać nawadniania i nawożenia do czasu, gdy zaczną się tworzyć pąki kwiatowe lub gdy pojawią się nowe przyrosty na wiosnę.
Rośliny, które nie otrzymują wystarczająco dużo światła mogą nie zakwitnąć pomimo dobrego rozwoju liści i korzeni, starajmy się więc, żeby nasze Cattleya otrzymały możliwie najwięcej światła.
Problemy w uprawie
Cattleya mają grube liście, które są bardzo podatne na oparzenia spowodowane przez słońce. W okresie zwiększonego zapotrzebowania na światło trzeba zapewnić im bardzo jasne warunki, dokładnie uważając na zagrożenie poparzenia. Jeśli liście są zbyt gorące, umieść cienką zasłonkę w oknie lub postawić mały wentylatorek przy roślinie celem jej schłodzenia .
Należy uważać, żeby nie przesadzać i dzielić Cattleya w każdym momencie uprawy. Trzeba bezwzględnie poczekać, aż jak nowe korzenie rozpoczną wzrost, zapobiegnie to wielomiesięcznej stagnacji wzrostu rośliny z powodu uszkodzonego, w trakcie przesadzania, systemu korzeniowego. Moment przesadzania powinien uwzględniać wielkość nowych korzeni, muszą one dotrzeć do podłoża.
Obserwuje się, że niektóre Cattleya podatne są na przedwczesne zrzucenie pąków kwiatowych. Przyczyną mogą być nagłe zmiany temperatur i wilgotności przed wykształceniem się pąków kwiatowych. Ważnym w tym okresie jest zapewnienie roślinie maksymalnego światła i pamiętanie o podlewaniu. Eliminujmy z sąsiedztwa jabłka i inne owoce.
Nie stosować zbyt wysokich stężeń roztworów przy nawożeniu, grozi to uszkodzeniem systemu korzeniowego. Lepiej nawozić niewiele, ale przy każdym podlewaniu.
Pamiętaj, aby uszanować rytm biologiczny swojej Cattleya: kiedy przestaje rosnąć, wstrzymaj nawożenie i podlewanie, w celu uniknięcia gnicia korzeni. Natomiast jeśli roślina rośnie przez cały rok to nawożenie i podlewanie musi być kontynuowane również przez cały rok.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Cykl wzrostu ze względu na typ Cattleya
Można podzielić Cattleya na trzy grupy zgodnie z rytmem wzrostu:
Pierwsza grupa Cattleya ( zwana jako „nie-fotoperiodyczna”) wytwarza nowe przyrosty wiosną i latem (a czasem nawet przez cały rok) i te przyrosty kwitną stopniowo w miarę jak osiągną dojrzałość. Roślina może więc kwitnąć kilka razy w roku w dowolnym okresie. Korzenie pojawiają się u podstawy pseudobulwy pod koniec kwitnienia, a następnie roślina wchodzi w stan spoczynku aż do następnego cyklu wzrostu/kwitnienia. U niektórych krzyżówek spoczynek nie istnieje i mogą się udać trzy cykle tworzenia nowych przyrostów w roku (tak, że roślina kwitnie trzy razy w roku). Do tej grupy można zaliczyć Cattleya aclandiae, bowringiana, dowiana, harrisoniana, intermedia, leopoldii, luedemanniana, violacea, warneri i warscewiczii i wiele hybryd pochodzących od tych zasadniczych gatunków.
Cattleya z drugiej grupy (tzw. ”fotoperiodyczne krótkiego dnia”) wytwarzają nowe przyrosty na wiosnę i podczas lata. Pochewki kwiatowe tworzą się po wykształceniu liści, ale pozostają puste (brak pąków). Korzenie pojawiają się po dojrzeniu przyrostów, a następnie roślina odpoczywa (nie rośnie) przez kilka tygodni lub miesięcy. Inicjacją kwitnienia są krótsze dni i wydłużające się noce - zdecydowanie mniejsze naświetlanie. Pąki pojawiają się w pochewkach w grudniu/styczniu w tym samym czasie na wszystkich przyrostach dojrzałych w danym sezonie. Kwitnienie zatem ma miejsce jedynie raz w roku i ma określony czas (zwykle kończy się późną zimą/ wczesną wiosną) na wszystkich nowych przyrostach w tym samym czasie. W ten sam sposób przyrosty tworzące się w czerwcu mogą zakwitnąć najpóźniej za 6 miesięcy. Guaranthe aurantiaca Cattleya amabilis , guttata , labiata , mendelii , mossiae , percivaliana , schroederae , skinneri i trianei są częścią tej grupy .
Cattleya z trzeciej grupy (tzw. „fotoperiodyczne długiego dnia”) wytwarzają również nowe przyrosty przez cały rok, w tym pierwszą serię przyrostów w lutym kiedy dni zaczynają się wydłużać. Nowe przyrosty osiągają dojrzałość w połowie maja, a pochewki kwiatowe i pąki są tworzone bez okresu spoczynku. Kwitnienie ma miejsce raz w roku, zwykle pod koniec maja, początku czerwca. Rośliny tworzą często drugą serię przyrostów latem, które kwitną jeśli dni są jeszcze wystarczająco długie, aby przyrosty mogły dojrzeć. W tej grupie znajdujemy Cattleya forbesi i Sophronitis purpurata (jak wiele im pokrewnych Cattleya)
Klasyfikacja ta ma charakter wyłącznie orientacyjny. Występują też wyjątki np. w niektórych gatunkach, jak na przykład Guaranthe aurantiaca, zaobserwowano egzemplarze, które wydają się być w grupie pierwszej, a inne w grupie drugiej w zależności od występowania.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wskazówki z forum
Jeśli nie wiemy, czy naszej Cattleya potrzebne są długie noce do zainicjowania kwitnienia będziemy działać tak jak by to nie był ten przypadek. W większości klasyfikacja ta sprawdza się i rośliny kwitną bez obaw. Ale jeśli roślina uporczywie odmawia kwitnienia zatem ona tylko dobrze rośnie, tworzy pochewki kwiatowe, a inne Cattleya w tym samym miejscu kwitną, można podejrzewać, że jest fotoperiodyczna krótkiego dnia. Trzeba wiec zapewnić jej długie noce w części roku jeśli chcesz zainicjować kwitnienie. W domu można przykryć roślinę odwróconym kartonem od godziny 18 do 7 rano przez miesiąc (na przykład), dla uniknięcia zaburzenia przez sztuczne oświetlenie w inicjacji kwitnienia.
Można zająć się kwitnieniem Cattleya z drugiej grupy (fotoperiodycznymi krótkiego dnia) poza sezonem pozostawiając w ciemnym i chłodnym miejscu (15°C) przez co najmniej 12 godzin dziennie, kiedy przyrosty skończą swój wzrost. W ciągu dnia należ utrzymywać ciepło (ponad 20°C) i w pełnym słońcu (sprawdzając czy liście w dotyku nie są nagrzane), zaprzestać nawożenia i zwiększyć podlewanie. Ten stan należy utrzymywać aż do pojawienia się pąków kwiatowych w pochewce.
Jeśli Cattleya rosną w szklarni lub wilgotność przekracza 80% w nocy w zimnie, wskazane jest, aby odciąć górną 1/3 część pochewki kwiatowej, aby zapobiec gromadzeniu się skroplin wewnątrz i nie spowodować gnicia pąków kwiatowych. Z drugiej strony jeśli jest gorąco i sucho w domu, zostawić pochewki otwarte nawet gdy chronią one pąki przed odwodnieniem.
Aby przedłużyć kwitnienie, należy trzymać roślinę w cieniu i chłodzie (18°C).
Dowodem na to, że roślina otrzymuje odpowiednią ilość światła, jest kolor liści, jeżeli są one bardzo ciemno zielone, roślina nie otrzymuje wystarczająco dużo światła. Roślina dobrze oświetlona ma stosunkowo jasne liście.
Oto sposób jak podzielić duże Cattleya, które rosną tylko po jednej stronie doniczki. Kilka miesięcy przed przesadzaniem można przeciąć kłącze (bez przesadzania rośliny) w taki sposób, aby utworzyć grupy 3-4 psb przymocowanych do siebie. Użyj dokładnie wysterylizowanych narzędzi i umieść etykietę między wyciętymi częściami, aby oddzielić jedno kłącze od drugiego. Nastąpi wówczas spowodowany w ten sposób koniec spoczynku nowego przyrostu usytuowanego u podstawy starej pseudobulwy: w czasie miesiąca pojawią się kolejne nowe przyrosty tam gdzie wcześniej ich nie było. W ten sposób otrzymamy dwie lub więcej części rośliny matecznej gotowych do przesadzania. Pamiętajmy by w momencie przesadzania były wykształcone korzenie nowych psb.
Ten trik można również stosować bez dzielenia i przesadzania rośliny, tylko do rozgałęziania rośliny - zwiększenia ilości nowych przyrostów i uzyskania bardziej spektakularnego kwitnienia.